Vitamine E (een groep tocoferolen en tocotriënolen) is een zeer belangrijke vetoplosbare antioxidant. Vitamine E bevordert de stabiliteit en integriteit van weefsels en membranen in het hele lichaam, door deze te beschermen tegen beschadiging door vrije radicalen. Naast de antioxidantwerking is vitamine E van belang voor de gezondheid van hart en bloedvaten, immuunsysteem en gezichtsvermogen. Tijdens zware inspanning beschermt vitamine E bloed, weefsels en spieren tegen verhoogde blootstelling aan vrije radicalen. Vitamine E beschermt bij veroudering, vermindert de klontering van bloedplaatjes en verlengt de bloedingstijd.
Bronnen
Noten (met name amandelen), zaden (waaronder zonnebloempitten), spinazie, tomatenpuree, plantaardige oliën (met name zonnebloemolie en saffloerolie).
Tekenen van een mogelijk tekort
Hemolytische anemie, niet-specifieke neurologische klachten (o.m. perifere neuropathie).
Indicaties
- vitamine E-tekort
- vetmalabsorptie (onder meer bij taaislijmziekte, cholestasis)
- oxidatieve stress
- ontstekingen
- veroudering
- (preventie) hart- en vaatziekten
- claudicatio intermittens
- leeftijdsgerelateerde maculadegeneratie
- (preventie) cataract
- retinopathie
- spierherstel na inspanning
- (preventie) leeftijdsgerelateerde cognitieve achteruitgang en dementie
- ziekte van Huntington
- ziekte van Parkinson
- ALS (amyotrofische lateraalsclerose)
- tardieve dyskinesie
- PMS (premenstrueel syndroom)
- menstruatiepijn
- verminderde vruchtbaarheid
- reumatoïde artritis
- osteoartritis
- (preventie) zonnebrand
- hooikoorts
- kanker(preventie)
- diabetes mellitus
- diabetische neuropathie
- hepatitis C
- steatohepatitis
- (preventie) COPD
Contra-indicaties
- Overgevoeligheid voor vitamine E
- Retinitis pigmentosa.
Gebruiksadviezen
- Algemene onderhoudsdosis: 400 ie per dag
- Therapeutische doseringsrange*: 400-1600 ie per dag
- Verminderde vruchtbaarheid: 400-800 ie per dag
- Tardieve dyskinesie: 1200 ie per dag
- Artritis: 400-800 ie per dag
- PMS: 400 ie per dag
Interactie
- Alcohol en verschillende medicijnen kunnen de vitamine E-status negatief beïnvloeden, waaronder mineraalolie laxantia, cholestyramine, isoniazide, colestipol, orlistat, fenofibraat, gemfibrozil, haloperidol, sucralfate en anticonvulsiva. Inname van extra vitamine E kan dan gewenst zijn.
- Vitamine E vermindert de giftigheid van cisplatine zonder de werkzaamheid van cisplatine bij kanker te verlagen.
- Vitamine E in een hoge dosis kan de effectiviteit van chemotherapie verlagen.
- Vitamine E kan de werking van antistollingsmedicijnen zoals warfarine versterken en de kans op bloedingen vergroten. Deze interactie is waarschijnlijk klinisch relevant bij een dosis vitamine E vanaf 800 ie per dag.
- Een hoge inname van vitamine E kan ijzergebreksanemie verergeren en ijzersuppletie minder effectief maken. Anorganisch ijzer vernietigt vitamine E, organisch gebonden ijzer doet dit niet.
- Bij een hoge inname van meervoudig onverzadigde vetzuren, vitamine A of C is de vitamine E-behoefte verhoogd.
- Vitamine E is vermoedelijk betrokken bij de omzetting van vitamine B12 in de bioactieve vorm en kan bovendien sommige symptomen van zinktekort verminderen.